Hệ thống tưới tự động – Giải pháp tối ưu cho khu vườn của bạn

Bạn đi du lịch dài ngày hoặc đi công tác xa và lo lắng vì cây cối ở nhà không được tưới nước? Bạn quá bận rộn với các dự án và không có đủ thời gian để tưới mỗi ngày? Với sự giúp đỡ của hệ thống tưới tự động bạn sẽ không cần phải lo lắng về điều này nữa. Nó không chỉ giúp bạn tiết kiệm nước tưới, thời gian và công sức mà còn mang đến hiệu quả đáng kinh ngạc. Tìm hiểu chi tiết hơn về hệ thống này trong bài viết sau đây nhé!

Các loại hệ thống tưới cây tự động

Hệ thống tưới cây tự động được xem như là một giải pháp và xu thế tất yếu trong tương lai. Với hệ thống tưới cây tự động bạn không cần phải có mặt ở nhà mà cây cảnh, vườn hoa hoặc hàng rào của bạn vẫn được tưới nước đều đặn mỗi ngày.

Hiện nay có bốn loại hình hệ thống tưới cây tự động đang được áp dụng rất phổ biến trên thế giới và tại Việt Nam, đó là: Hệ thống tưới nhỏ giọt, hệ thống tưới phun mưa, hệ thống tưới phun sương và hệ thống tưới cỏ.

Hệ thống tưới cây tự động nhỏ giọt

Hệ thống tưới cây tự động nhỏ giọt có các đầu tưới nước được thiết kế đặc biệt, cho phép nước được tưới nhỏ giọt, thấm từ từ vào đất và rễ cây. So với các hệ thống tưới cây tự động khác thì hệ thống tưới nhỏ giọt đưa nước đến gần gốc cây trồng hơn và tập trung vào việc cung cấp nước giúp rễ cây phát triển khỏe mạnh.

Với hệ thống tưới nhỏ giọt, người ta thường hòa tan trực tiếp phân bón vào nước tưới. Phân bón cùng với nước sẽ được đưa trực tiếp đến gốc cây qua hệ thống ống dẫn và đầu tưới nước.

Nguyên lý này cho phép nước và các chất dinh dưỡng thấm trực tiếp vào lớp đất xung quanh cây và sẽ không bị rửa trôi. Nhờ đó, cây trồng có thể hấp thụ nước và các chất dinh dưỡng hòa tan một cách dễ dàng hơn.

Cũng bởi vì sử dụng nguyên lý nhỏ giọt để cung cấp nước cho cây trồng mà hệ thống này giúp tiết kiệm rất nhiều nước khi chỉ cung cấp một lượng vừa đủ cho sự phát triển của cây.

Tuy vậy, nguyên lý tưới nước nhỏ giọt tập trung vào gốc cây cũng có một nhược điểm đó là bụi bẩn bám trên lá cây không thể được nước rửa trôi bớt đi. Ngoài ra thì đôi khi hệ thống này sẽ có thể bị tắc nghẽn bởi tạp chất hữu cơ, cát hoặc bụi bẩn, do đó người ta thường trang bị thêm các thiết bị lọc nhằm tránh hiện tượng tắc nghẽn hệ thống.

Khi sử dụng hệ thống tưới cây tự động nhỏ giọt thì loại cây trồng và loại đất là những yếu tố bạn cần phải cân nhắc kỹ lưỡng nhằm bố trí khoảng cách phù hợp giữa các đầu nhỏ giọt sao cho mang lại hiệu quả tưới tiêu tốt nhất.

Thông thường, đối với các khu vườn tại nhà thì 50cm là khoảng cách hợp lý nhất giữa các điểm nhỏ giọt. Tùy thuộc vào từng loại đất mà bạn có thể thu hẹp khoảng cách này lại. Nếu sử dụng hệ thống này để cung cấp nước cho những loại cây trồng có kích thước lớn thì bạn nên bố trí các điểm tưới thành một vòng tròn bao quanh gốc cây.

Hệ thống tưới cây tự động phun mưa 

Với hệ thống tưới cây tự động phun mưa, nước sẽ được bơm vào các cột áp suất cao, sau đó được phun ra từ các mũi phun để tạo thành mưa nhân tạo. Nước có thể được phun ra theo dạng hình tròn, nửa hình tròn hoặc một phần tư hình tròn.

Hệ thống tưới cây tự động phun mưa thích hợp để tưới cho các loại rau hoa hoặc cây trồng cần độ ẩm trên lá. Rất nhiều gia đình đã và đang áp dụng hệ thống này để tưới nước cho hàng rào, bồn hoa, hàng cây trồng hoặc vườn cây tại nhà.

Khi áp dụng hệ thống tưới cây tự động phun mưa bạn cần lưu ý đến nhu cầu nước của cây trồng, diện tích vùng tưới, số lượng béc tưới và một số thông số cơ bản khác như: Đường kính, chiều dài các đường ống chính hay các đường ống phụ…

So với hệ thống tưới cây tự động nhỏ giọt thì hệ thống tưới cây tự động phun mưa sẽ tưới đều nước lên lá và thân cây, giúp rửa trôi bụi bẩn và duy trì độ ẩm ở mức ổn định. Với đặc điểm là tia phun khá ngắn, những hạt phun mưa có thể tích nhỏ, khi tiếp xúc với mặt đất sẽ không rửa trôi đất, gây ra hiện tượng xói mòn hoặc tạo thành dòng chảy trên mặt đất.

Với hệ thống này thì nước cũng sẽ không đọng lại trên mặt đất quá nhiều mà thấm đều vào trong đất, giúp rễ cây hấp thu nước cũng như chất dinh dưỡng tốt hơn. Nước không đọng lại trên mặt đất cũng sẽ không gây ra hiện tượng bốc hơi đặc biệt là trong điều kiện thời tiết nóng và nhiệt độ cao.

Hệ thống tưới cây tự động phun sương

Hệ thống tưới cây tự động phun sương có nguyên lý hoạt động khá giống với hệ thống tưới cây tự động phun mưa. Tuy nhiên, nước tưới sẽ được phun ra ở dạng tia mỏng, có kích thước nhỏ và khuếch tán đều trong một khu vực.

Hệ thống tưới cây tự động phun sương hiện đang được áp dụng rộng rãi ở các quán cà phê, khuôn viên vườn nhà, sân vườn hoặc hệ thống trồng rau hữu cơ, hệ thống trồng rau thủy canh tại nhà.

Với nguyên lý phun sương tạo ra các hạt nước có kích thước rất nhỏ sẽ không gây ra hiện tượng đọng lại nước trên mặt đất hoặc xói mòn bề mặt đất mà chỉ đủ để làm ẩm mặt đất.

Khi áp dụng hệ thống tưới cây tự động phun sương bạn cần lưu ý điều kiện thời tiết để tránh hiện tượng bay hơi nước.

 Hệ thống tưới cỏ

Nếu bạn đang sở hữu một khu vườn trồng nhiều cỏ xanh thì hệ thống tưới cỏ chính là giải pháp phù hợp nhất giúp bạn chăm sóc thảm cỏ trong khu vườn của mình.

Hệ thống này bao gồm nhiều béc tưới cây tự động được lắp đặt xung quanh khu vực cần tưới và lắp đặt trực tiếp dưới mặt đất, không sử dụng vòi cầm tay hay vòi phun nước dịch chuyển.

Các béc tưới nước thường là kiểu hình tròn, nửa hình tròn, 1/4 hình tròn hoặc 3/4 hình tròn. Khi thiết kế hệ thống tưới cỏ bạn cần lưu ý điều chỉnh góc phun và bán kính phun để lượng nước được phân phối đều đến mọi ngóc ngách của khu vườn.

Với thiết kế độc đáo và vô cùng tiện dụng, hệ thống tưới cỏ có tác dụng tăng mức độ thẩm mỹ cho khu vườn của bạn. Hơn thế nữa, hệ thống này cũng rất thân thiện và vô cùng an toàn. Bạn cũng có thể dễ dàng điều chỉnh được bán kính hoặc lượng nước tưới theo ý mình.

Thiết bị và phụ kiện dùng để lắp hệ thống tưới tự động

Bộ hẹn giờ (Timer)

Trong hệ thống tưới cây tự động dành cho sân vườn nhà thì bộ hẹn giờ là một thiết bị không thể thiếu. Đúng như tên gọi, chức năng chủ yếu của thiết bị này là bật hoặc tắt hệ thống tưới cây tự động theo thời gian đã được cài đặt sẵn từ trước.

Với bộ hẹn giờ tưới cây tự động bạn không cần phải có mặt ở nhà mà vẫn có thể điều khiển hệ thống tưới cây tự động chỉ với một vài thao tác đơn giản. Bạn có thể thiết lập thời gian bắt đầu tưới và khoảng thời gian hệ thống tưới cây hoạt động. Sau khi hết thời gian, hệ thống sẽ tự động tắt mà bạn không cần phải thao tác thêm.

Không chỉ thế, bạn còn có thể cài đặt để tưới cây nhiều lần trong ngày theo nhu cầu của cây trồng, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho cây trồng phát triển. Các bộ hẹn giờ tưới cây tự động trên thị trường hiện nay đều có tính ổn định và độ chính xác cao, đảm bảo bật tắt hệ thống tưới nước tự động theo đúng khung thời gian mà bạn đã thiết lập. Hơn thế nữa thao tác cài đặt và sử dụng bộ hẹn giờ tưới cây tự động cũng rất đơn giản.

Hệ thống ống hoặc dây dẫn nước

Trong hệ thống tưới cây tự động, nước sẽ được trung chuyển từ nguồn đến các vị trí thiết lập đầu vòi tưới thông qua ống dẫn nước hoặc dây dẫn nước. Trong một hệ thống sẽ có ống dẫn nước chính và ống dẫn nước phụ.

Chức năng của ống dẫn nước chính là trung chuyển nước từ nguồn đến các vị trí bạn muốn tưới. Chức năng của ống dẫn nước phụ là kết nối với ống dẫn nước chính và béc tưới tự động. Ống dẫn nước chính thường có đường kính 16mm, trong khi đó ống dẫn nước phụ có đường kính 6mm.

Béc tưới nước 

Hệ thống tưới nước tự động nhỏ giọt phun sương hoặc phun mưa đều sẽ có các loại đầu tưới nước khác nhau. Chúng đều sẽ được cắm cố định với khoảng cách hợp lý nhằm tạo ra độ ẩm thích hợp cho toàn bộ khu vực cần tưới. Việc lựa chọn loại đầu tưới nước tự động sẽ tùy thuộc vào diện tích của khu vườn hoặc đặc điểm của từng loại cây trồng mà bạn muốn tưới nước.

Trong các vườn lan, vườn ươm cây hoặc vườn trồng giá đỗ… người ta thường sử dụng đầu tưới nước phun sương. Đầu tưới nước phun sương cũng thích hợp để làm mát không gian xung quanh sân vườn hoặc quán cà phê…

Nếu bạn muốn tưới nước cho vườn rau xanh, các bồn hoa, hàng rào hoặc mảng cỏ xanh trong sân vườn thì đầu tưới nước phun mưa là lựa chọn phù hợp nhất. Với các hàng rào cây, các cây được trồng ở chậu, các khay trồng rau sạch trên ban công hoặc sân thượng, thì bạn nên sử dụng đầu tưới nhỏ giọt.

Ngoài ra nếu bạn muốn tưới nước cho các mảng cỏ xanh trong sân vườn có diện tích rộng thì đầu tưới cỏ sẽ là lựa chọn thích hợp nhất. Nếu bạn sử dụng đầu tưới nước bằng nhựa thì nên lựa chọn loại có thêm chất chống tia UV nhằm đảm bảo độ bền khi sử dụng ở ngoài trời.

Máy bơm tăng áp

Máy bơm tăng áp sẽ giúp bạn khắc phục được điểm yếu là áp suất nước thấp. Bạn cũng nên sử dụng máy bơm tăng áp nếu sử dụng hệ thống tưới nước tự động cho sân vườn có diện tích lớn.

 Một số phụ kiện khác

Ngoài những thiết bị trên, tùy thuộc vào đặc điểm của hệ thống tưới nước tự động và diện tích cần tưới mà bạn có thể sẽ cần sử dụng thêm một số phụ kiện khác như: Chốt bít ống, co nối ống, bộ lọc, van xả khí…

Hướng dẫn lắp đặt hệ thống tưới cây thông minh tự động

Thiết kế và chuẩn bị các thiết bị, phụ kiện cần thiết

Bước đầu tiên để lắp đặt hệ thống tưới cây thông minh tự động cho sân vườn, sân thượng hoặc ban công đó là lên phương án thiết kế và chuẩn bị các thiết bị, phụ kiện cần thiết.

Một bản vẽ chi tiết trong đó có sơ đồ bố trí các đầu phun phù hợp với diện tích và đặc điểm của khu vực cần tưới là yêu cầu đầu tiên. Bạn cần liệt kê chính xác thông số về diện tích và các loại cây trồng của vùng cây cần tưới.

Tiếp theo đó, dựa trên diện tích và hình dạng của khu vực tưới, bạn sẽ sắp xếp vị trí các đầu phun với khoảng cách phù hợp. Bạn cũng cần để ý đến áp suất của nguồn nước để quyết định xem có cần sử dụng máy bơm tăng áp hay không và lựa chọn loại ống dẫn nước hoặc dây dẫn nước phù hợp.

Lắp đặt các đường ống hoặc dây dẫn nước

Trước khi lắp đặt hệ thống đường ống dẫn nước thì bạn cần lắp thiết bị hẹn giờ và bộ lọc vào vòi nước. Trong một số trường hợp, có thể bạn sẽ cần lắp đặt thêm van điều áp, bộ chuyển đổi, bộ lọc rong rêu, thiết bị ngăn dòng chảy ngược…

Bạn căn cứ vào vị trí của các đường ống dẫn nước trên bản vẽ thiết kế để lắp đặt đường ống dẫn nước trong thực tế. Trước tiên là lắp đặt đường ống chính. Lưu ý rằng vị trí lắp đặt đường ống chính không được ở gần các cây bóng mát hoặc các bụi cây trong vườn.

Đường ống dẫn nước chính là đường ống PE 16mm. Một đầu của đường ống sẽ được gắn với bộ hẹn giờ trên thiết bị nguồn và phần còn lại sẽ được đi qua những khu vực mà bạn muốn tưới nước.

Nếu muốn phân đường ống thành nhiều nhánh thì bạn có thể sử dụng phụ kiện ống nối chữ T. 

Bước tiếp theo là nối đường ống dẫn nước phụ với đường ống dẫn nước chính và đầu tưới. Trên đường ống dẫn nước chính bạn lựa chọn những vị trí muốn đặt đường ống nước phụ sau đó tại những vị trí này bạn sẽ tiến hành nối đường ống nước phụ PE 6mm. Tại mỗi đường ống nước phụ bạn cần đặt một chốt bịt ống vào đầu còn lại của đường ống.

Nếu lắp đặt hệ thống tưới nước tự động cho sân vườn thì có thể bạn sẽ phải bố trí cả đường ống ngầm và đường ống nổi. Với đường ống nổi thì bạn có thể đi ống dọc theo hành lang các bụi cây hoặc sát thành của bồn cây.

Ngoài ra, bạn cũng có thể sẽ cần lắp đặt thêm một số ống chờ, phòng trường hợp sau này muốn đặt thêm béc tưới cây cầm tay hoặc mở rộng hệ thống ống dẫn nước.

Cài đặt thời gian trên bộ hẹn giờ và chạy thử

Sau khi bố trí xong đường ống dẫn nước thì tiếp theo bạn cần cài đặt thời gian trên bộ hẹn giờ và chạy thử hệ thống. Có nhiều người chỉ thực hiện sơ sài bước chạy thử hoặc thậm chí là bỏ qua bước này. Tuy vậy, đây là công đoạn cần thiết để tránh được những sai sót trong hệ thống. 

Ngoài ra, bạn cũng đừng quên việc bảo trì hệ thống tưới nước tự động để hệ thống hoạt động một cách hiệu quả và tránh những chi phí phát sinh cho mục đích sửa chữa không cần thiết.

Thông thường thì mỗi tháng một lần bạn nên vệ sinh bộ lọc. Nếu như nguồn nước bạn sử dụng là nước giếng khoan thì mỗi tháng bạn nên vệ sinh bộ lọc 3 lần. Bạn cũng nên thường xuyên kiểm tra các đầu nối nơi tiếp xúc giữa các ống và hệ thống đường ống dẫn nước thường xuyên để đảm bảo cho đường ống không bị tắc nghẽn và không bị rò rỉ.

Những lưu ý khi lựa chọn hệ thống tưới cây tự động

Nhu cầu tưới nước của các loại cây

Khi lắp đặt hệ thống tưới cây tự động thì bạn không thể bỏ qua nhu cầu nước của các loại cây trong khu vực cần tưới. Tùy thuộc vào điều kiện và đặc điểm của đất để tính toán nhu cầu tưới nước. Dựa trên nhu cầu tưới nước này bạn sẽ lựa chọn được hệ thống tưới nước phù hợp nhất.

Diện tích khu vực tưới nước

Song song với việc tính toán nhu cầu cấp nước thì bạn cũng cần nắm được chính xác diện tích khu vực cần tưới nước. Điều này giúp tránh lãng phí nước và tính toán đủ lượng nước cần thiết cũng như thời gian tưới phù hợp.

Dựa trên dữ liệu về diện tích khu vực cần tưới bạn cũng sẽ lựa chọn loại máy bơm và có phương án bố trí đường ống dẫn nước phù hợp nhất.

Thường xuyên kiểm tra và bảo trì hệ thống tưới

Bạn cần thường xuyên kiểm tra hệ thống tưới tự động để đảm bảo rằng các đầu phun bộ lọc và đường ống không có tình trạng rêu hay tồn động mảnh vụn, bụi bẩn.

Bên cạnh đó, bạn cũng cần kiểm tra các béc tưới nước xem nước có bị tắc hoặc rò rỉ hay không, nếu có thì cần ngay lập tức sửa chữa chúng.

Sử dụng thiết bị và phụ kiện chính hãng

Để hệ thống hoạt động hiệu quả thì bạn nên tìm mua và sử dụng các thiết bị tưới nước tự động chính hãng bởi chúng đều có chất lượng tốt. Hơn nữa, nếu xảy ra sự cố thì bạn cũng có thể dễ dàng bảo hành hoặc sửa chữa.

Bạn cũng cần lắp đặt các thiết bị, phụ kiện theo đúng chỉ dẫn. Nếu như không có nhiều kinh nghiệm hay hiểu biết về hệ thống tưới cây tự động thì bạn nên thuê dịch vụ thiết kế và thi công lắp đặt để đảm bảo chất lượng và tính ổn định của hệ thống.

Chi phí lắp hệ thống tưới tự động có cao không?

Chi phí lắp đặt hệ thống tưới tự động phụ thuộc vào đặc điểm, diện tích của khu vực tưới, loại béc tưới và số lượng các thiết bị sử dụng trong hệ thống. Đối với những sân vườn hoặc khu vườn nhỏ trong nhà phố, trên ban công hay trên sân thượng thì một hệ thống tưới tự động có chi phí không cao, chỉ khoảng trên dưới 5 triệu đồng.

Để có thể ước tính một cách tương đối chính xác chi phí lắp đặt hệ thống tưới nước tự động thì bạn cần phải khảo sát, lên sơ đồ thiết kế, tìm hiểu về các thiết bị sử dụng trong hệ thống và tham khảo giá từ các nhà phân phối.

Hệ thống tưới tự động đang được đánh giá là giải pháp hiệu quả nhất sử dụng trong sân vườn, ban công hoặc những khu vườn trên sân thượng. Với hệ thống này, bạn có thể thiết lập thời gian tự động tưới cây mà không cần phải có mặt trực tiếp tại khu vực tưới. Đây là giải pháp tối ưu nhất dành cho những người thường xuyên bận rộn với công việc nhưng vẫn muốn chăm sóc cho khu vườn của mình.